Coach, begeleider, pedagoog: bij blended leren kan de rol van de docent gedurende de dag steeds veranderen. ‘Bij de ene les komen studenten bijvoorbeeld binnen voor een casuïstiekbespreking: de theorie hebben ze al opgedaan in de digitale leeromgeving. Bij de volgende sessie is het weer anders: daarin gaan studenten aan de slag met opdrachten voor samenwerkend leren’, schetst Thiesen-van Staveren. ‘In beide gevallen geeft de docent minder instructie, maar in het eerste geval is hij begeleider en prikkelt hij met opdrachten, terwijl hij in de tweede situatie alleen coachend optreedt.’
Leren en Innoveren
Jarenlang werkt Thiesen-van Staveren in het VUmc Amsterdam: eerst als oncologieverpleegkundige en daarna als opleider oncologie en hematologie. In 2015 raakt ze betrokken bij het uitvoeren van een kennissynthese naar palliatief zorgonderwijs. ‘ZonMw wilde graag weten wat er aan onderwijs was op dit gebied van helpende op niveau 2 tot medisch specialist op niveau 8 en wat studenten moeten kunnen en kennen.’ Dat is het moment voor een overstap naar de functie van onderwijsadviseur en programma coördinator palliatieve zorg. ‘In het hieruit voortvloeiende programma optimaliseren onderwijs palliatieve zorg (O2PZ) hebben we de aanbevelingen uit de kennissynthese uigetwerkt.’
Extra impuls
De nieuwe functie valt perfect samen met de kennis die ze opdoet in haar masterstudie Leren en Innoveren. ‘Daarin maakte ik een onderwijsonderwerp voor docenten die heel deskundig zijn op de inhoud, maar minder op alle nieuwe didactische mogelijkheden die blended leren met zich meebrengt. Dat paste precies in de strategie van O2PZ. Zo verzorgt Thiesen-van Staveren een training om docenten mee te nemen hun veranderende rol bij blended leren. ‘Het was leerzaam voor hen om kennis te maken met de digitale leeromgeving en nieuwe werkvormen. Door de omstandigheden COVID-19 kreeg dat nog een extra impuls.’
Andere werkvormen
Een belangrijk aspect van de veranderende rol van de docent is het gebruikmaken van andere werkvormen. Thiesen-van Staveren: ‘Het is niet de bedoeling dat een docent de les gebruikt om de lesstof uit een e-learning te herhalen. Dat is zonde van de tijd en eigenlijk stimuleer je namelijk alleen maar dat studenten zich niet voorbereiden. Maar met een korte kennisquiz, zoals Kahoot, kun je wel even iedereen scherp stellen. En in een coachende rol maak je ook gebruik van andere werkvormen. Denk aan 60 seconds: een speelse manier om studenten een begrip te laten omschrijven zónder dat ze het mogen noemen. Dat vraagt van hen om te associëren, te vertellen over de stof en verbanden te leggen.’
Tips en trucs
Heeft ze tot slot nog andere tips voor docenten die bezig zijn met het ontwerpen van blended leren? ‘Ja, het vraagt om een omslag in je denken. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van wat er in de e-learning staat. Op basis daarvan koppel je opdrachten aan de leerdoelen waarin studenten vooral de al zelf opgedane kennis leren toepassen. En ook hier geldt: denk eraan dat je rol meer die van begeleider en coach wordt. Met de opdrachten is het dan ook de bedoeling dat niet jij, maar voortaan de student het zweet op de rug heeft tijdens de les!’
Tekst: Naomi van Esschoten
Jojanneke Thiesen – Van Staveren is één van de experts tijdens onze Masterclass Blended leren in het zorgonderwijs.
